Η απεγκατάσταση ενός κλιματιστικού, είναι κανονικά μια εργασία που πρέπει την εκτελέσει τεχνίτης ψυκτικός.
Παρ΄όλα αυτά, στις περιπτώσεις που η απεγκατάσταση κλιματιστικού γίνεται μόνο για να “πάρουμε το κλιματιστικό” και όχι για να το εγκαταστήσουμε αμέσως σε άλλη θέση (π.χ μετακόμιση ή ανακαίνιση, οπότε πρέπει το κλιματιστικό να αποξηλωθεί προσωρινά μέχρι την επανεγκατάσταση του) , μπορεί κάποιος να μπει στον πειρασμό να προσπαθήσει να απεγκαταστήσει το κλιματιστικό μόνος του.
Για τις περιπτώσεις αυτές, θα δώσουμε παρακάτω οδηγίες για την ασφαλή απεγκατάσταση ενός κλιματιστικού, που αν ακολουθηθούν σωστά θα σας επιτρέψουν να απεγκαταστήσετε το κλιματιστικό σας μόνος σας και με απόλυτη ασφάλεια χωρίς τη βοήθεια τεχνικού.
Οδηγίες ασφαλείας για την απεγκατάσταση κλιματιστικού
(διαβάστε προσεκτικά πριν εφαρμόσετε οτιδήποτε από τα παρακάτω).
Πριν εξηγήσουμε τα περί εγκατάστασης κλιματιστικού, θα πρέπει να πούμε μερικά πράγματα για την ασφάλεια στις ψυκτικές εργασίες.
Το ψυκτικό υγρό (φρέον), διακινείται σε φιάλες υψηλής πίεσης, ώστε να διατηρείται στην υγρή του μορφή και να διακινείται εύκολα με ασφάλεια.
Το ψυκτικό υγρό, όταν εκτονωθεί (του μειώσουμε την πίεση), εξατμίζεται άμεσα, καταναλώνοντας μεγάλα ποσά ενέργειας, κατεβάζοντας την θερμοκρασία των επιφανειών με τις οποίες έρχεται σε επαφή ή με του αέρα.
Όταν ανοίγουμε το κλείστρο μιας φιάλης ψυκτικού υγρού, στην ουσία εκτονώνουμε το υγρό ψυκτικό από την υψηλή πίεση της φιάλης, μέχρι την (χαμηλότερη) ατμοσφαιρική πίεση, πράγμα που έχει σαν αποτέλεσμα την εξάτμιση του ψυκτικού υγρού και τη μετατροπή του σε αέριο.
Η εξάτμιση καταναλώνει μεγάλα ποσά ενέργειας και ψυχραίνει τον αέρα μπροστά από την φιάλη. Οτιδήποτε βρίσκεται στο σημείο εκτόνωσης (συμπεριλαμβανομένης της κεφαλής και των χεριών μας) «κρυώνει» απότομα σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία, πράγμα που στο σώμα μας έχει ως αποτέλεσμα να πάθουμε ψυχρό έγκαυμα που είναι εξίσου σοβαρό με τα «θερμά» εγκαύματα που παθαίνουμε από τη φωτιά και μπορεί να επιφέρει πολύ σοβαρές βλάβες στην υγεία, ακόμη και τον θάνατο σε περίπτωση που είναι ιδιαίτερα εκτεταμένο.
Θα πρέπει να σημειωθεί λοιπόν ότι η εκτέλεση ψυκτικών εργασιών πρέπει υποχρεωτικά και πάντα να γίνεται από αδειούχους ψυκτικούς και όχι από οποιονδήποτε και σε αυτούς απευθύνεται το άρθρο αυτό.
Ο σύντομος αυτός οδηγός λοιπόν δεν έχει σκοπό να δώσει οδηγίες εγκατάστασης κλιματιστικού σε κάποιον μη ψυκτικό, αλλά αντί αυτού να αποτελέσει οδηγό για τον αρχάριο ψυκτικό ώστε να μην «παραλείπει» στοιχεία της εγκατάστασης όπως ο καθορισμός και η καθαριότητα του χώρου εργασίας, η τοποθέτηση αντικραδασμικών βάσεων κ.λ.π .
Απαιτούμενα εργαλεία
- Κατσαβίδι σταυρός
- Κατσαβίδι δοκιμαστικό που να έχουμε ελέγξει ότι λειτουργεί (βάζοντας το σε μια πρίζα)
- Γαλλικό κλειδί
- Σετ κλειδιά άλλεν
- Σετ γερμανικά κλειδιά (κυρίως 10άρι, 13άρι και 17άρι)
- Πένσα ηλεκτρολόγου
- Σφυρί και καλέμι (αν θέλουμε να ξηλώσουμε και τους χαλκοσωλήνες)
- Σκάλα
Διαδικασία απεγκατάστασης
1 Μάζεψα ψυκτικού υγρού (φρέον) στην εξωτερική μονάδα.
Το κλιματιστικό σας, έχει μια εσωτερική και μια εξωτερική μονάδα.
Στην εξωτερική μονάδα καταλήγουν δύο ψυκτικές σωλήνες, που συνδέονται με ψυκτικές βάνες:
Στα κλιματιστικά, το ψυκτικό υγρό (φρέον), κυκλοφορεί συνεχώς μέσα από τις σωληνώσεις σε έναν επαναλαμβανόμενο κύκλο συμπίεσης –> εκτόνωσης που απεικονίζεται σχηματικά στο παρακάτω σκαρίφημα.
Ο συμπιεστής, ο συμπυκνωτής και το δοχείο συλλογής βρίσκονται στην εξωτερική μονάδα, ενώ η εκτονωτική βαλβίδα και ο εξατμιστήρας βρίσκονται στην εσωτερική.
Πριν την απεγκατάσταση του κλιματιστικού, θα πρέπει να μαζέψουμε το φρέον στην εξωτερική μονάδα.
Αυτό μπορούμε να το πετύχουμε αν κλείσουμε πρώτα το κύκλωμα στην έξοδο της εξωτερικής μονάδας (η πιο λεπτή σωλήνα από τις δύο) έχοντας σε λειτουργία τον συμπιεστή. Με τον τρόπο αυτόν, ο συμπιεστής θα τραβήξει το ψυκτικό υγρό από το κύκλωμα, και θα το συμπιέσει μέσα στο δοχείο της εξωτερικής μονάδας.
Αν μετά κλείσουμε και την είσοδο προς τον συμπιεστή (η μεγαλύτερη σε διατομή ψυκτική σωλήνα), τότε έχουμε εγκλωβίσει το ψυκτικό υγρό μέσα στην εξωτερική μονάδα.
Που είναι οι ψυκτικές βάνες και πως τις ανοιγοκλείνουμε
Οι ψυκτικές βάνες, ανοίγουν και κλείνουν με κλειδί άλεν.
Για να ανοίξουμε ή να κλείσουμε την βάνα, θα πρέπει να αφαιρέσουμε πρώτα το εξάγωνο καπάκι, το οποίο μπορεί να είναι ορειχάλκινο όπως στην φωτογραφία, ή πλαστικό. Το καπάκι της βάνας αφαιρείται με το γαλλικό κλειδί.
Κάτω από το καπάκι, βρίσκεται μια βίδα άλεν. Σφίγγοντας (ωρολογιακά) κλείνουμε την βάνα, ξεσφίγγοντας (αντί-ωρολογιακά) ανοίγουμε την βάνα.
Το δεύτερο μικρότερο καπάκι σε κάθε βάνα, είναι για να συνδεθούν ψυκτικά μανόμετρα. Αν έχουμε μανόμετρα και τα συνδέσουμε στις βάνες, το μάζεμα του φρέον θα είναι πιο εύκολο, αφού όταν τελειώσει η συλλογή το μανόμετρο στην μεγάλη σωλήνα θα δείχνει 0 (μηδέν)
Διαδικασία συλλογής ψυκτικού υγρού (μάζεμα φρέον):
- Θέτουμε το κλιματιστικό σε λειτουργία ψύξης
- Ξεβιδώνουμε τα καπάκια στις ψυκτικές βάνες
- Κλείνουμε με το κλειδί άλεν την μικρή βάνα από τις 2.
- Μετράμε 30~45 δευτερόλεπτα (ή μόλις ο θόρυβος λειτουργίας αλλάξει εντελώς).
- Κλείνουμε και την μεγάλη βάνα με το κλειδί άλεν.
- Απενεργοποιούμε το κλιματιστικό.
Αν κατά τη διαδικασία ξεπεράσουμε τα 45 δευτερόλεπτα και το μηχάνημα σταματήσει να λειτουργεί πριν προλάβουμε να κλείσουμε την δεύτερη (μεγάλη) βάνα, ξανά ανοίγουμε την μικρή και επαναλαμβάνουμε την διαδικασία περιμένοντας αυτή τη φορά λιγότερο.
2 Απεγκατάσταση και αποξήλωση εξωτερικής μονάδας
Διακοπή ηλεκτρικής παροχής
Πριν κάνουμε οτιδήποτε, πάμε στον ηλεκτρικό πίνακα και διακόπτουμε την ηλεκτρική παροχή του κλιματιστικού. Αν δεν είστε ηλεκτρολόγος, τότε κατεβάστε τον γενικό διακόπτη του σπιτιού.
Αποσύνδεση καλωδίων
Στην εξωτερική μονάδα, εκτός από τις ψυκτικές σωληνώσεις, καταλήγουν και δύο καλώδια.
Το ένα καλώδιο είναι η ηλεκτρική παροχή του κλιματιστικού και καταλήγει σε ηλεκτρικό μπουάτ και το άλλο (λεπτότερο) είναι το καλώδιο εντολών που συνδέει την εσωτερική με την εξωτερική μονάδα (και συνήθως είναι τυλιγμένο με την ίδια προστατευτική αυτοκόλλητη ταινία με τις ψυκτικές σωληνώσεις). Για να ολοκληρωθεί η αποσύνδεση του κλιματιστικού, θα πρέπει να αποσυνδεθούν τα δύο αυτά καλώδια.
Τα καλώδια μπορούν να αποσυνδεθούν είτε ξεβιδώνοντας τα από την κλέμμα (θα πρέπει να ανοίξετε το καπάκι της εξωτερικής μονάδας), είτε κόβοντας τα με την πένσα σύριζα έξω από το κλιματιστικό. Με τον τρόπο αυτόν θα θυμόμαστε που συνδέονται τα καλώδια όταν θα χρειαστεί να επανεγκαταστήσουμε το κλιματιστικό.
Το καλώδιο που πηγαίνει στο μπουάτ, θα πρέπει να αποσυνδεθεί από το μπουάτ, ή προσωρινά να κοπεί σύριζα και στο μπουάτ και τα καλώδια να μονωθούν προσεκτικά με μονωτική ταινία.
Αποσύνδεση ψυκτικών σωληνώσεων.
Για να αποσυνδέσουμε τις ψυκτικές σωληνώσεις, τις ξεβιδώνουμε προσεκτικά με το γαλλικό κλειδί κρατώντας το κεφάλι και τα μάτια μας μακριά από τις βάνες.
(Τις βάνες δεν τις τραβάμε και δεν τις ζορίζουμε. Δεν κόβουμε τις σωλήνες).
Στη συνέχεια μπορούμε να αποσυνδέσουμε τον σωλήνα αποχέτευσης και να ξεβιδώσουμε τις βίδες που συγκρατούν την εξωτερική μονάδα στη βάση της.
Προσοχή, για να κατεβάσουμε την εξωτερική μονάδα από την βάση, χρειάζονται 2 άτομα. Η εξωτερική μονάδα είναι βαριά.
3 Απεγκατάσταση και αποξήλωση εσωτερικής μονάδας.
Για να αφαιρέσουμε την εσωτερική μονάδα, θα πρέπει να ελευθερώσουμε τις ψυκτικές σωλήνες από τον τοίχο. Αυτό το κάνουμε σπάζοντας με το σφυρί και το καλέμι τον γύψο στο σημείο διέλευσης των ψυκτικών σωλήνων από τον τοίχο.
Μόλις σπάσουμε τον γύψο, θα πρέπει να ισιώσουμε προσεκτικά τις ψυκτικές σωλήνες ώστε να μπορούμε να τις τραβήξουμε από μέσα.
Στη συνέχεια, μπορούμε να αποξηλώσουμε και την εσωτερική μονάδα του κλιματιστικού.
Αυτό γίνεται σηκώνοντας την εσωτερική μονάδα πιέζοντας στα σημεία που είναι τα δύο βέλη που είναι σημαδεμένα στο κάτω μέρος του κλιματιστικού.
Μετά ξεκρεμάμε το κλιματιστικό από την βάση και το τραβάμε προς το μέρος μας μέχρι να περάσουν οι ψυκτικές σωλήνες.
Με το βήμα αυτό, έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία απεγκατάστασης.
Αφού βεβαιωθούμε ξανά ότι όλα τα καλώδια είναι μονωμένα, μπορούμε να σηκώσουμε το γενικό και να δώσουμε ρεύμα.
4 Συσκευασία
Είτε πρόκειται να αποξηλώσουμε προσωρινά το κλιματιστικό, είτε να το μεταφέρουμε σε άλλο σπίτι, θα πρέπει να συσκευάσουμε το κλιματιστικό μας για να το προστατεύσουμε από χτυπήματα και να μην λερωθεί από την σκόνη.
Το καλύτερο υλικό συσκευασίας και το πλαστικό σελοφάν με τις κυψελίδες αέρα, ή ένα κιβώτιο από άλλο κλιματιστικό.
Αν δεν έχετε κανένα από τα δύο, τυλίξτε προσεκτικά το κλιματιστικό τουλάχιστον με ένα νάυλον, με τέτοιο τρόπο ώστε να μην παίρνει σκόνες.
Ακόμη καλύτερα θα ήταν πριν τυλίξετε το κλιματιστικό να το καθαρίσετε με νερό και ειδικό καθαριστικό.
5 Μεταφορά
Η εξωτερική μονάδα πρέπει πάντοτε να αποθηκεύεται και να μεταφέρεται όρθια.
Αν γύρει, κινδυνεύετε να χάσετε τα λάδια του συμπιεστή. Ακόμη και αν δεν παρουσιαστεί διαρροή λαδιών, θα πρέπει πριν της δώσετε ξανά ρεύμα, να την τοποθετήσετε όρθια και να περιμένετε μέχρι και 15 ημέρες (ανάλογα με το πόσον καιρό έμεινε σε πλάγια θέση και την παλαιότητα του λαδιού στο κύκλωμα) για να βεβαιωθείτε ότι τα λάδια επανήλθαν στην θέση τους.
Η εσωτερική μονάδα μπορεί σε οποιαδήποτε θέση.
Γρηγόρης Μοναχός
Διπλ. Μηχανολόγος Μηχανικός Α.Π.Θ.
